Tại Trung tâm triển lãm 29 Hàng Bài, Hà Nội, một không gian nghệ thuật đặc biệt đã mở ra, mời gọi công chúng khám phá vẻ đẹp của di sản Việt Nam qua ngôn ngữ hội họa. Triển lãm mang tên “Bóng di sản”, là một phần quan trọng trong dự án dài hơi “Đánh thức di sản” của nhóm nghệ sĩ 33A (nhóm nghệ sĩ Hà Tây cũ). Dự án này hướng tới việc tái hiện và tôn vinh cả di sản vật thể lẫn phi vật thể trên khắp mọi miền đất nước. Từ những chuyến đi thực tế, các họa sĩ đã ghi lại hình ảnh của đình chùa, đền miếu, làng cổ, làng nghề truyền thống, và cả những giá trị phi vật thể thông qua những bức vẽ đầy cảm xúc.
Mục tiêu cao cả mà các nghệ sĩ hướng tới là sử dụng hội họa làm phương tiện để tôn vinh di sản, qua đó nhắc nhở và nâng cao ý thức bảo tồn, gìn giữ những giá trị quý báu trong cộng đồng. Làng Cựu (xã Vân Từ, huyện Phú Xuyên, Hà Nội) đã được lựa chọn là điểm đến đầu tiên cho hành trình “Đánh thức di sản”.
Triển lãm “Bóng di sản” là kết quả của cuộc hành trình khám phá ấy. Hơn 50 tác phẩm của 9 họa sĩ tài năng, bao gồm Dương Tuấn, Bùi Văn Tuất, Chu Viết Cường, Minh Đông, Cấn Mạnh Tưởng, Đạt Phú, Tuấn Đạt, Nguyễn Thế Long và Nguyễn Minh (Minh “Phố”), đã đưa người xem vào một chuyến du hành đầy cảm xúc. Qua đôi mắt tinh tường và tình yêu sâu sắc của các nghệ sĩ, vẻ đẹp ngỡ ngàng của ngôi làng cổ đã hiện lên một cách rung động và chân thực. Dự án mong muốn thông qua hội họa để tôn vinh di sản, nhắc nhở ý thức bảo tồn. Triển lãm này mang đến một góc nhìn sâu sắc về Làng Cựu, một nguồn cảm hứng tuyệt vời cho những ai yêu nghệ thuật và khám phá, giống như việc tìm tòi qua các tài nguyên sáng tạo khác như [download tranh to màu cho be pdf].
Mặc dù nằm không xa trung tâm Hà Nội và gần quốc lộ, Làng Cựu vẫn giữ được nét cổ kính đặc trưng, không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi lối sống hiện đại như nhiều ngôi làng khác. Người dân Làng Cựu vẫn gìn giữ đình, chùa. Du khách khi bước qua cổng làng sẽ bắt gặp ngay ngôi đình trầm mặc bên hai cây đa cổ thụ, lặng lẽ chứng kiến sự chảy trôi của thời gian.
Phía sau cánh cổng làng là cả một kho tàng di sản độc đáo của một ngôi làng từng rất thịnh vượng nhờ nghề may và buôn bán vải vóc tại Hà Nội, với nhiều dấu tích trăm năm còn lưu giữ.
Trong bối cảnh vẻ đẹp nông thôn Việt Nam đang dần mai một ở nhiều nơi, Làng Cựu vẫn là một điểm sáng. Bước chân vào làng, người ta vẫn được thấy những cổng làng rêu phong với dây leo buông hờ, những bức tường in hằn dấu vết thời gian, và đặc biệt là những biệt thự cổ với kiến trúc Âu – Á kết hợp rất độc đáo. Các họa sĩ đã khắc họa chân thực và sống động những công trình này, đặc biệt là những tác phẩm Tranh Vẽ Ngôi Nhà Biệt Thự mang đậm dấu ấn kiến trúc Âu-Á giao thoa. Xen kẽ đó là những mái ngói lô xô của nhà truyền thống, những ngõ sâu hun hút, mảnh vườn sum suê, một hàng quán nép mình đơn sơ sau tấm rèm vải hoa, cùng những họa tiết trang trí tuyệt đẹp trên các biệt thự cổ được phóng đại và hình ảnh mẹ già, em bé quê thân thương.
Tất cả những yếu tố độc đáo này, từ kiến trúc cổ kính đến cuộc sống bình dị, đều được thể hiện sống động qua từng nét cọ, nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc gìn giữ những giá trị xưa cũ, tương tự như thông điệp ý nghĩa của [tranh về bảo vệ môi trường].
Cổng làng Cựu cổ kính được tái hiện qua tranh vẽ của họa sĩ Chu Viết Cường
Linh hồn của Làng Cựu được gói ghém và hiện lên rung động trong triển lãm, tạo nên một bữa tiệc của hình và màu, thể hiện tình yêu tha thiết của các nghệ sĩ với di sản. Triển lãm đa dạng về phong cách, chất liệu và điểm nhìn, mang đến một trải nghiệm phong phú cho công chúng yêu hội họa và yêu vẻ đẹp của di sản, của truyền thống.
Dù mang mục đích bảo tồn giá trị truyền thống, các bức họa trong triển lãm lại rất cởi mở và hiện đại trong ngôn ngữ hội họa được lựa chọn. Theo họa sĩ Lê Thiết Cương, cách mà các nghệ sĩ nhóm 33A đang làm – dùng cái đẹp của hội họa để bảo vệ cái đẹp của di sản – chính là một cách bảo tồn độc đáo và hiệu quả. Nhờ đó, những di sản của làng Việt, người Việt, tưởng chừng như vẫn là dòng chảy miệt mài trong mạch sống hôm nay, sẽ không dễ dàng tan biến.
Tác phẩm "Sợi vàng 2" thể hiện nét đẹp Làng Cựu qua tranh vẽ
Tác phẩm "Buổi sáng" của họa sĩ Nguyễn Minh Đông
Triển lãm “Bóng di sản” tại 29 Hàng Bài đã thành công đưa người xem đến gần hơn với Làng Cựu cổ kính, đặc biệt qua những góc nhìn đầy cảm xúc trong các tác phẩm tranh vẽ ngôi nhà biệt thự và cảnh quan làng quê. Đây không chỉ là hoạt động nghệ thuật mà còn là lời nhắc nhở ý nghĩa về giá trị di sản và sức mạnh của hội họa trong việc gìn giữ vẻ đẹp ấy cho thế hệ mai sau. Hy vọng những tác phẩm này sẽ truyền cảm hứng cho nhiều người, đặc biệt là các bạn nhỏ, để khám phá và sáng tạo nên những bức tranh của riêng mình, có thể bắt đầu từ những điều thân thuộc như [tranh tô màu con vật sống trong rừng] hay vẽ lại những ngôi nhà thân thương.